ما درباره خشونت در اسرائیل و سرزمین های اشغالی زیاد می شنویم. ما در مورد لبه‌های نرم‌تر زندگی در چیزی که «وضعیت آپارتاید» نامیده می‌شود – پوچ، جنون، اضطراب همیشه حاضر، چیز زیادی نمی‌شنویم. اما این پوچی، با زیر و بم خشم و نارضایتی‌اش، پس‌زمینه فیلم جومانا مانا (2022) را فراهم می‌کند، یکی از دو فیلم عالی و تقریباً بلندی که در اولین نمایش موزه آمریکایی بزرگ هنرمند فلسطینی در MoMA PS1 تسلط دارند.
در «فورگرها»، موضوع ماننا آککوب است، سبزی خار مانندی که فلسطینی‌ها دوست دارند آن را پس از برداشت از طبیعت در جلیل، بلندی‌های جولان، و اطراف اورشلیم، در خورش‌های گوشت بپزند. (این فیلم همچنین به زعتر می پردازد که به همین ترتیب گفته می شود وقتی در طبیعت جمع می شود طعم بهتری دارد.) در اوایل دهه 2000، اداره طبیعت و پارک های اسرائیل این جستجوی سنتی را غیرقانونی اعلام کرد و گفت که گیاهان را در معرض خطر قرار می دهد. این ممنوعیت برای همه اسرائیلی‌ها، یهودی یا عرب اعمال می‌شود – اما اسرائیلی‌های یهودی واقعاً آککوب نمی‌خورند یا اگر بخورند، آن را از کیبوتس می‌خرند که در ردیف‌های منظم رشد می‌کند.
ماننا با استفاده از ترکیبی عاقلانه از مواد مستند و اجرای مجدد، به طور موثر به ما اجازه می‌دهد تا در کل وضعیت وارد شویم. ما یک جفت از بستگان بزرگتر خود را تماشا می کنیم که در میان ویرانه های روستای زادگاهشان که توسط اسرائیل در طول جنگ 1948 ویران شده بود، جستجو می کنند. یک جفت افسر اداره پارک مسلح به تپانچه جریمه صادر می کنند. زنی که انبوهی از اککوب را در خیابان می فروشد. و نیم دوجین فلسطینی مختلف به بازجوی خارج از صفحه برای کیسه های پلاستیکی سفیدی که در اختیارشان پیدا شده است، توضیحاتی طفره می روند یا درگیری می کنند، کیسه هایی پر از سبزیجات بی ضرر. یک زن می گوید که اککوب در واقع در حال از بین رفتن در طبیعت است، زیرا مانند هر گیاه دیگری “نیاز به کوتاه شدن دارد”. برخی اصرار دارند که آنها فقط سعی می کنند به فرزندانشان غذا بدهند، اما به نوبه خود متهم به “دلال بودن” می شوند. (حداقل یکی از آنها است.)
در سال 2020، قوانین به گونه ای تغییر کردند که جمع آوری akkoub برای استفاده شخصی، تا زمانی که ریشه ها آسیب نبینند، امکان پذیر است. اما اگر «فورگرها» را به‌عنوان یک اثر هنری و نه به‌عنوان یک مستند مستقیم تماشا می‌کنید، این پیشرفت به سختی تأثیر آن را تغییر می‌دهد: آزار و اذیت افرادی که سبزه‌ای وحشی را جمع‌آوری می‌کنند که گفته می‌شود طعم کنگر فرنگی دارد، خواه این آزار و اذیت خاص هنوز در حال وقوع باشد یا نه. یک پایه کاملاً قابل درک برای سایر ابزارهایی است که یک دولت مدرن می تواند از آن استفاده کند تا به مردم بگوید که آنها ناخواسته هستند.
با این فیلم به عنوان تنها اطلاعات شما، شما همچنین نمی دانید که آیا این ممنوعیت اولیه برای ریشه کن کردن یک عمل فرهنگی فلسطینی بوده است یا خیر. ایجاد بازارهای جدید برای کشاورزان یهودی، همانطور که ماننا اشاره می کند. یا در واقع فقط برای حفظ محیط زیست. آنچه روشن می شود این است که وقتی چنین قاعده ای در کتاب ها وجود داشته باشد، بی اعتمادی چقدر سریع می تواند چند برابر شود. مقامات با مردم عادی مانند قانون شکن رفتار خواهند کرد و آن مردم عادی نیز به نوبه خود شروع به دروغ گویی و دزدکی در اطراف خواهند کرد.
فیلم دیگر ماننا، “بستگان وحشی” (2018)، بر روی انبار جهانی بذر سوالبارد در نروژ تمرکز دارد که هدف آن ذخیره و حفاظت از تنوع ژنتیکی محصولات کشاورزی جهان با ذخیره نمونه هایی از بذرهای بیشتر و همچنین بذر دیگری است. بانک ژنی که قبلا در حلب سوریه بود.
“Wild Relatives” به اندازه “Foragers” تاثیر چندانی ندارد، شاید به این دلیل که محتوای آن برای Manna که در پرینستون، نیوجرسی متولد شده، اما در اورشلیم بزرگ شده است، کاملا شخصی نیست. (او همچنین در اسلو و لس آنجلس تحصیل کرده است و در حال حاضر در برلین زندگی می کند.) اما نگاه کردن به آن به همان اندازه زیباست و همان تعادل کاملی را از نمایش و مناظر به نمایش می گذارد.
پس از شروع جنگ در سوریه، سازمان غیردولتی که بانک ژن را اداره می‌کرد، به لبنان نقل مکان کرد – مانند بسیاری از سوری‌ها، که برخی از آنها، از جمله دختران جوان، به عنوان کارگر کشاورزی درآمدند. این سازمان غیردولتی، مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک، یا ایکاردا، دانه‌هایی را از سوالبارد به امانت گرفت تا بانک ژنی خود را دوباره رشد دهد، اولین برداشتی که تا به حال از به اصطلاح خزانه روز قیامت انجام شده است. در نهایت محصولات آنها به اندازه کافی شکوفا شد که می توانستند آنچه را که قرض گرفته بودند برگردانند.
همانطور که در “Foragers”، شما باقی مانده اید که خودتان در مورد پیچیدگی های اخلاقی غیرقابل حل، چه بزرگ و چه کوچک، نتیجه گیری کنید. حافظ الاسد دیکتاتور سوریه زمینی را به ایکاردا به عنوان بخشی از تلاش خود برای نوسازی کشاورزی سوریه پیشنهاد کرد – اما ماننا با صدای بلند به ما می گوید که کشاورزی سوریه را مدرن کرد تا بتواند بر دهقانان روستایی کنترل داشته باشد.
در نگاه پرنده ماننا به سوژه هایش چیزی به طرز عجیبی آرامش بخش وجود دارد. این به شما یادآوری می کند که مشکلات جهان نه تنها به دلیل حرص و آز یا نفرت یا بدخواهی ادامه دارند، بلکه به این دلیل که در واقع بسیار پیچیده هستند.
در زمینه این همه ابهام سرسام آور، مجسمه های Manna، یک سری جعبه های سرامیکی بزرگ با روکش های صاف، نسبتاً خوب کار می کنند. متن دیوار توضیح می‌دهد که آنها از ساختارهای سنتی ذخیره‌سازی غلات لوانتین الهام گرفته‌اند، اما حتی با دانستن این موضوع، ممکن است تعجب کنید که آنها دقیقاً در اینجا چه می‌کنند و زمانی که به آنها نگاه می‌کنید باید کجا بایستید. با این حال، به عنوان مکمل فیلم‌های او، عدم قطعیت آنها به ذهن متبادر می‌شود و شما را وادار می‌کند درباره فرهنگ‌ها و جغرافیایی که معمولاً بدیهی می‌دانید تعجب کنید.
جومانا ماننا: بشکن، بگیر، پاک کن، تالی
تا 17 آوریل 2023. MoMA PS1، خیابان جکسون 22-25، کوئینز. 718-784-2086; momaps1.org.
